Bebek, doğduğunda dış etkenlere karşı savunmasızdır. Her türlü ihtiyacını annesi karşılar. Bebeğin bağışıklık sistemi de ilk 6 ayında tam olgunlaşmamıştır. Mikroplara karşı savunmasını, anne sütünden aldığı koruyucu maddelerle yapar. Bu savunmasız varlığın mikroplara karşı direncinin dışarıdan bir destekle artırılması gerekir. Bunun için de en iyi ve en geçerli yöntem aşıdır.
Aşı Nedir?
Aşı, hastalığa neden olan mikropların öldürülmüş ya da hastalık yapıcı etkilerinin azaltılmış halleriyle veya toksinleriyle hazırlanmış çözeltidir. Belli miktarda deri altına, kas içine enjeksiyon şeklinde ya da ağızdan damla şeklinde verilir. Vücudun bağışıklık sisteminin elemanları harekete geçerek, mikrobu öldürür. Böylece o mikrobu tanıyan ve nasıl öldürdüğünü hafızasında taşıyan hücreler meydana gelir. Bu hücreler, aynı mikrop hastalık etkeni olarak vücuda girdiğinde onu tanır. Ve nasıl karşı koyması gerektiğini önceden öğrendiği için, hastalık oluşmasına fırsat vermeden mikrobu öldürür.Aşılar ve Önlediği Hastalıklar
Ülkemizde Sağlık Bakanlığı’nın aşı genelgesine göre çocuklara uygulanacak aşı takvimini yan sütunda görüyorsunuz. Bu aşıların bağışıklık kazandırdığı hastalıklar ve aşı uygulandıktan sonra çocuklarda görülebilecek etkileri söyledir: DBT: 3’lü karma aşıdır Difteri, tetanoz ve boğmacaya karşı uygulanır. İlkokul 1. sınıftan itibaren boğmaca aşısı programdan çıkarılır. Td (tetanoz + difteri toksini azaltılmış difteri aşısı) olarak devam edilir. Lise 1’de de sadece tetanoz aşısı yapılır. Aşının yapıldığı yerde şişlik, kızarıklık olabilir. İlk 72 saat içinde huzursuzluk, 38°’yi geçen ateş görülebilir. Eğer ilk 48 saat içinde 40°C’yi aşan ateş, en az 3 saat aralıksız süren tiz sesle ağlama, vücutta kasılmalar olursa hemen doktora başvurulmalıdır. Bu aşının koruyuculuğu çok yüksektir. BCG: Vereme karşı uygulanan aşıdır. Verem, bulaşması kolay bir hastalıktır. Sinsi ilerler ve ölüme yol açabilir. Verem aşısının koruyuculuğu yüksektir. Aşıdan sonra aşı yerinde kızarıklık, şişlik oluşur. Bu, verem aşısının doğal bir sonucudur. İlkokul 1’den sonra vereme karşı bağışıklık olup olmadığına deri testi yapılarak bakılır. Bağışıklık yoksa aşılanır. Çocuk felci: Çocuk hastalıklarının en tehlikelilerinden biridir. Ciddi sakatlıklara ve ölüme yol açabilen bu hastalığın önlenmesi de aşıyla olur. Kızamık: Aşının koruyuculuğu yüksektir. Düzenli aşı takviminde tek başına uygulanır. Sağlık Bakanlığı’nın rutin aşı takviminde bulunmayan Kızamık + Kızamıkçık + Kabakulak şeklindeki kombine halinin 15. ayda uygulanması tavsiye edilir. Hepatit B: Düzenli aşı takvimi dışında, doğumdan ölüme kadar hepatit B bulaşma riski taşıyan herkes aşılanabilir. Hepatit B adlı virüs siroza ve karaciğer kanserine yol açabilir. Aşılanmak bu yüzden önemlidir. Aşının yapıldığı ilk ay 0. ay olarak kabul edilirse, 1., 2. ve 6. aylarda toplam 4 dozda uygulanır. 5 yıl koruyuculuğu vardır. Rutinde uygulanan bu aşılardan başka Hemofilus influenze B (HİB) denilen ve zatürre - menenjit - orta kulak iltihabına yol açan mikroba karşı, 5 yaş altı çocuklarda aşı önerilmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde her yıl 3-5 milyon 0-5 yaş arası çocuk, aşıyla engellenebilir hastalıklar sebebiyle ölmektedir. Bu yüzden her anne-babanın bu konuda hassasiyet göstermesi ve bu basit - ucuz, ama çok önemli önlemi alması gerekir. Aşı Takvimi 2. ay bitimi: BCG + DBT + Çocuk Felci 3. ay bitimi: DBT + Çocuk Felci + Hepatit B 4. ay: DBT + Çocuk Felci + Hepatit B 9. ay: Kızamık + Hepatit B 16-18 ay: Çocuk Felci + DBT İlkokul 1: Kızamık + TD + Çocuk Felci + Deri testi kontrollü BCG İlkokul 5: TD Lise 1: T + Meslek liselerinde Hepatit B BCG: Verem Aşısı DBT: Difteri + Tetanoz + Boğmaca TD: Tetanoz + Toksini azaltılmış difteri aşısı T: Tetanoz Not: Bu aşılar, Sağlık Bakanlığı’na bağlı merkezlerde ücretsiz uygulanır.