Afganistan’da Ne Değişti? Ne oldu da Tâliban Afganistan’da şehirleri tek kurşun bile atmadan düşürebildi? Cevabı oldukça basit. Irak işgali nedeniyle trilyon dolar zarar eden Amerika, idareyi kendisine göbek bağı ile bağlı bir yönetime “emanet etti.” Bir zamanlar İslâm Medeniye- ti’nin parlak merkezlerini bünyesin- de barındıran Afganistan’ın yakın tarihi ne yazık ki o eski ışıltısından fersah fersah uzak. Ülke, 1919’da İngilizlerden bağımsızlığını kazan- dıktan sonra pek çok badire at- lattı. Büyük bir mücadele vererek kurtulduğu İngiliz işgalinden sonra 1979’da Sovyetler Birliği’nin saldı- rısına uğrayan ülke, yüz binlerce kayıp vererek bir kez daha ayakta kalmayı başarabildi. 2001’de ise Pentagon’a ve Dünya Ticaret Mer- kezi’ne uçaklarla yapılan saldırılar bahane edilerek Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nin istilasına uğ- radı. ABD, Büyük Ortadoğu Proje- si kapsamında “demokrasi ve öz- gürlük” getirecekti ülkeye. Şimdi milyonlarca insanın kanı eline bu- lak olarak geri dönüyor. Demokrasi ve insan hakları söyle- mi , modern dönemin büyük suçları örtbas etme söylemi olarak kar- şımızda duruyor. Çünkü dünyanın neresine bakarsak bakalım, bu kavramların büyük küresel güçle- rin oyuncağından ibaret olduğunu görebiliriz. Irak’ta 2003’te başla- yan sürecin sonucu ortada. Keza Afganistan’da Tâliban’ın terör ör- gütü ilan edilmesiyle yürürlüğe konulan siyasetin geldiği nokta yı- kım, cinayet ve gözyaşından başka bir şey değil. Amerikan yönetimi, biraz da kendi içindeki sorunları pansuman et- mek, yıpranan prestijini onarmak ve uluslararası kamuoyunda olu- şan istilacı imajını göstermelik de olsa değiştirmek için ülkeden çe- kilme kararını açıkladı. Arkasında hayatı pamuk ipliğine bağlı milyon- larca kişi bırakarak ülkeyi terk etti. Milyonlarca kişi ifadesi biraz abarlaşmış tı gibi görünebilir. Fakat sadece maaş karşılığında Amerikan as- kerlerine yıllarca hizmet eden ve Tâliban’ın hedefi haline gelen kişi sayısı bir milyondan fazla. Bu in- sanlar geride eşlerini, çocuklarını terk ederek uçakların bir çıkıntıde sına tutunarak kaçmaya, canlarını kurtarmaya çalışıyorlar. Sonları hüsran oluyor tabii ki. ABD’ye ajanlık yapan on dokuz bin Afgan hariç, ülkedeki pek çok kişi kendilattı sini tehdit altında hissediyor. Öyle görünüyor ki dünya yeni bir göç- men dalgasıyla daha karşı karşıya kalacak. Yani Amerika, yirmi yıldır sömürdüğü, halkına en ağır şekilkalde de zulmettiği Afganistan’ı ateş çu- kuruna dönüştürüp gitti. Peki ne oldu da 2001’de terör örgütü ilan ettiği Tâliban’la Was- hington yönetimi masaya oturdu? Ne oldu da Tâliban Afganistan’da şehirleri tek kurşun bile atmadan düşürebildi? Cevabı oldukça ba- sit. Irak işgali nedeniyle trilyon dolar zarar eden Amerika, idareyi kendisine göbek bağı ile bağ- lı bir yönetime “emanet etti.” Ülgede asker barındırmak, onların masraflarını karşılamak, halkının
