Sıcak Ekmek
14. yüzyılın sûfî âlimi, Şâh-ı Nakşibend’in mürşidi Şeyh Emir Külâl kuddise sırruhumânın menkıbelerinin anlatıldığı Âgâhî-yi Seyyid Emîr-i Külâl isimli eserde şöyle nakledilir:
Şeyh Emir Külâl kuddise sırruhû hazretleri bir imaret (fakirlere ve talebelere yemek dağıtmak üzere kurulan aşevi) yaptırmakta idi. Bu binanın inşası için pek çok kimse toplanmış çalışıyordu. Bir gün Şeyh Emir Külâl kuddise sırruhû aniden hanesine gitti. O gidince orada çalışanlar, “Eğer Emir Külâl gerçekten evliya ise her birimize birer sıcak ekmek verir.” dediler.
Bir müddet sonra Şeyh Emir Külâl kuddise sırruhû geldi. Fakat yanında hiçbir şey yoktu. Yerine oturunca işçilerden bazıları, “Eğer evliya olsaydı istediğimizi getirirdi” diyerek aralarında konuşmaya başladılar. Onlar böyle konuşurlarken Şeyh Emir Külâl kuddise sırruhû birden ayağa kalkıp; “Ey tahammülsüzler, işte istediğiniz!” diyerek, elini koltuğunun altına sokup her birine birer sıcak ekmek çıkarıp verdi. İşçiler pişman olup tevbe ettiler. Bundan sonra Şeyh Emir Külâl kuddise sırruhû onlara buyurdu ki:
“Dostlarım! İstiyoruz ki siz bizden âhireti, âhiret saadetini talep edin. Nefsinizin isteklerini terk edin ki âhirette utanıp mahcup olmayasınız. Eğer şükrederseniz Allah Teâlâ size her istediğinizi ihsan eder. Bu dünyada ne yaparsak âhirette onun karşılığını bulacağız. Ey dostlar! Dikkat edin ve uyanık olun! Bir kimse hevâ ve hevesinden vazgeçmedikçe, tuzağına av düşmeyip eli boş kalan avcı gibidir. Eğer insan Cenâb-ı Hakk’ı unutur, gaflete dalarsa belâya ve musibete düşer. Yazıklar olsun ki, ömür bitmek üzere olduğu halde insan dünyalık şeylere dalmış, nefsinin esiri olmuş ve âhiret yolculuğunu unutmuş, ihmal etmiş.”
Evliya Nasihati
Yine aynı eserde Şeyh Emir Külâl kuddise sırruhûnun şu nasihatlerde bulunduğu nakledilir:
Ey dostlarım! Daima Allah Teâlâ’yı zikredin. Cenâb-ı Hak’tan başka her şeyi bırakın. Lâ ilahe illallah kelime-i tevhîdinde “lâ” derken Allah Teâlâ’dan başka hiçbir mabud olmadığını idrak edin. “İllallah” derken de Yüce Mevlâ’nın ilâhlığını ikrar ile O’nu tenzih edin. Unutmayın, elbiseyi su temizler, dili de Allah Teâlâ’nın zikri... Bedeninizi namaz kılmak, malınızı zekât vermek temizler. Yolunuzu, insanların sizden hoşnut olması temizler. İhlâs sahibi oluncaya kadar ihlâsı, kurtuluşa erinceye kadar da kurtuluşu arayın.
Bilin ki kalbin, dilin ve bedenin temiz olması helâl lokmaya bağlıdır. Helâl lokma yiyen insanın midesi, içinde temiz su toplanan havuz gibidir. Bu havuzdan etrafa temiz su dağılır, bu suyla çiçekler yetişir, ağaçlar meyve verir, ondan istifade edilir. Resûlullah sallallahu aleyhi vesellem bir hadis-i şeriflerinde, “Kim kırk gün helâl lokma yerse, Allah Teâlâ onun kalbini nurlandırır, kalbinden diline hikmet pınarları akıtır.” buyurmuştur.
Tevbe ediniz. Tevbekâr ve edepli olmak lazımdır. Tevbe edin, ki tevbe bütün taatlarin başıdır. O sadece dil ile olmaz. Tevbe, işlenen günahlara kalpten pişmanlık ve bir daha dönmemektir. Allah Teâlâ’dan daima korkun. Günahlarınıza pişman olarak o kadar ağlayıp tevbe edin ki size gerçekten tevbekâr densin. Dünyada iken günahlara pişman olup kulluk vazifesini yaparak âhireti kazanmak lâzımdır. Bütün işin aslı bundan ibarettir. Sevgi ve muhabbet şunlardır: Cenâb-ı Hakk’ın rızasını aramak ve kötü işleri terk etmek, ahde vefa göstermek, emanete ihanet etmemek, nefsin kusurlarını görmek, amellerle övünmemek, daima Allah Teâlâ’yı zikretmekle meşgul olmak...
Hiçbir işe besmelesiz başlamayın ki âhirette o yaptığınız işten utanmayasınız. Allah Teâlâ’nın emirlerine itaat edin. Nerede olursanız olun, öğrenmekten ve amel etmekten uzak kalmayın. Her ne olursa olsun, karşınıza her ne güçlük çıkarsa çıksın, ilmi ve ameli asla terk etmeyin. İyiliği emredip kötülüklerden sakındırmak vazifesini yerine getirin. Dinin yasak ettiği şeylerden ve bid’atlardan sakının. Ayet-i kerimede mealen şöyle buyrulur: “Ey inananlar! Kendinizi ve ailenizi, yakıtı insanlar ve taşlar olan ateşten koruyun...” (Tahrîm 6) Âhirette bunlardan olmamak için çok korkup çok sakının.