Hicrî Yılbaşı
1 Muharrem 1443
9 Ağustos Pazartesi
Aşure Günü
10 Muharrem 1443
18 Ağustos Çarşamba
Hicrî Yılbaşı ve Muharrem Ayı
Muharrem ayı, hicrî takvimin ilk ayıdır. Hz. Ömer radıyallahu anhın halifeliği devrinde, hicrî 17 (miladî 638) yılında Rasul-i Ekrem aleyhissalâtu vesselamın Mekke’den Medine’ye hicreti resmî takvim başlangıcı olarak kabul edilmiştir. Muharrem de hicrî yılın ilk ayı olarak belirlenmiştir. Muharrem, “haram kılınan, yasak edilen, kutsal sayılan, saygı duyulan” anlamlarına gelir. Kur’an-ı Kerim’de “muharrem” kelimesi ay ismi olarak zikredilmiştir. Bu ayda saldırıya uğramadıkça savaşmak yasaklanmış ve saygı gösterilmesi emredilmiştir. Allah Rasulü sallallahu aleyhi vesellem de haram ayları; Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Receb olarak açıklamış ve Muharrem ayını “Şehrullah: Allah’ın ayı” olarak nitelendirip Ramazan’dan sonraki en faziletli orucun bu ayda tutulan oruç olduğunu şöyle beyan buyurmuştur:
“Ramazan ayı dışında tutulan orucun en faziletlisi, kendisine dua ettiğiniz Allah’ın ayı olan Muharrem ayında tutulan oruçtur. Farzların dışında namazın en faziletlisi de geceleri kılınan nafile namazlardır.” (Müslim, Savm 202)
Aşure Gününün Fazileti
Muharrem ayının onuncu günü “Aşure” diye adlandırılır. Bazı âlimler, bu mübarek güne “Aşure günü” denilmesinin sebebi olarak Muharrem’in onuna denk gelmesini göstermişlerdir. Çünkü “aşure” Arapça “on” demektir.
Hz. Peygamber aleyhissalâtu vesselam on Muharrem’de birkaç defa oruç tutmuş, müslümanlara da tutmalarını söylemiştir. İbn Abbas radıyallahu anhın bu konuda aktardıkları şöyledir:
Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem Medine’ye gelince yahudilerin Aşure günü oruç tuttuklarını gördü ve onlara;
– Bu tuttuğunuz oruç nedir, diye sordu. Dediler ki: – Bu hayırlı bir gündür. Allah o günde Firavun’u ve adamlarını suda boğdu, İsrailoğulları’nı düşmanlarından kurtardı. Hz. Musa aleyhisselam da (şükür ifadesi olarak) o gün oruç tuttu. Biz de Allah’a şükretmek için bu orucu tutuyoruz, dediler.
Bunun üzerine Allah Rasulü sallallahu aleyhi vesellem; – Ben Musa’ya sizden daha yakınım, buyurarak o gün oruç tuttu ve müslümanlara da tutmalarını söyledi. (Buharî, Savm 69, Enbiyâ 22)
Ancak, Ramazan orucunun farz kılınmasıyla bu orucu isteğe bırakmış, ayrıca Muharrem’in sadece onunda değil, yahudilere muhalefet için bir gün öncesine ya da sonrasına bir günlük oruç daha eklenerek tutulmasını tavsiye etmiştir. (Buharî, Savm 69)
Hz. Âişe radıyallahu anhâ şöyle demiştir: “Ramazan orucu farz kılınmadan önce Kureyşliler Aşure günü oruç tutarlardı. O gün Kâbe’nin örtüsünün değiştirildiği gündü. Allah Tealâ Ramazan orucunu farz kılınca Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem, ‘Dileyen Aşure günü oruç tutsun, tutmak istemeyen de tutmasın’ buyurdu.” (Ahmed b. Hanbel, Müsned, VI/244)
Aşure Gününde Meydana Gelen Hadiseler
Nakledildiğine göre, tarihte peygamberlerle ilgili Aşure gününe denk gelen pek çok hadise olmuştur. Bu sebeple bazı ârifler, bu güne “on” anlamına gelen “Aşure” denilmesinin, Allah Tealâ’nın bu günde on peygamberine bazı ihsanlarda bulunmasından kaynaklandığını söylemişlerdir.
Bu günde meydana gelen bazı hadiseler şöyledir:
- Hz. Âdem aleyhisselamın tevbesi Aşure günü kabul olunmuştur.
- Hz. İdris aleyhisselamın göğe çıkarılması bu günde vuku bulmuştur.
- Hz. Nuh aleyhisselamın gemisi bu günde Cudi Dağı’na oturmuş, o da şükür için o gün oruç tutmuştur.
- Hz. İbrahim aleyhisselam Aşure gününde doğmuş, kendisine bu günde “Halîlullah” sıfatı verilmiş ve bu günde Nemrut’un ateşinden kurtulmuştur.
- Hz. Yakub aleyhisselamın gözleri bu günde açılmıştır.
- Hz. Yusuf aleyhisselam bu gün kuyudan çıkartılmış, yine bu günde zindandan kurtulmuştur.
- Hz. Eyyûb aleyhisselam tutulduğu hastalıktan bu günde sıhhat bulmuştur.
- Hz. Yunus aleyhisselam balığın karnından bu gün çıkartılmıştır.
- Hz. Süleyman aleyhisselama saltanat bu günde verilmiştir.
- Hz. İsa aleyhisselam bu günde doğmuş ve yine bu günde göklere çıkarılmıştır. (Taberânî, el-Mu‘cemü’l-Kebîr, 5538; el-Heysemî, Mecmau’z-Zevâid, 5132)